W 1996 r. powołano Park Narodowy „Bory Tucholskie”, który swym zasięgiem obejmuje cenne przyrodniczo, krajobrazowo i kulturowo fragmenty największego, leśnego kompleksu w Polsce. Park znajduje się w granicach województwa pomorskiego, obejmując gminy Chojnice i Brusy. Jego powierzchnia wynosi 4613,05 ha, a jego otulina 12980,52 ha.

Rzeźba terenu została ukształtowana w czasie ostatniego zlodowacenia bałtyckiego. Dlatego dominują tu równiny sandrowe, urozmaicone poprzez liczne wzniesienia, rynny i wytopiska. Park jest największym skupiskiem wydm śródlądowych w Borach Tucholskich. Spotykamy je na starych pasach przeciwpożarowych. Największa i najładniejsza znajduje się w zachodniej części parku. Bardzo charakterystycznym elementem krajobrazu sandrowego są również rynny polodowcowe o przebiegu południkowym. Jedną z większych rynien, nie tylko w rejonie Borów Tucholskich, ale i na całym niżu - jest Rynna Jeziora Charzykowskiego (wzdłuż zachodniej granicy PNBT), o długości prawie 18 km i szerokości, miejscami dochodzącej, do 2,5 km. Dodatkową atrakcją krajobrazu są wytopiska, powstałe w skutek wytopienia się brył martwego lodu. Są one w kształcie lejków, kotłów i innych obniżeń często o nieregularnych kształtach.

Park Narodowy „Bory Tucholskie” to przede wszystkim obszar leśny (85,3 % powierzchni Parku stanowią lasy). Dominującym typem gleb są gleby bielicowe,  dlatego też przeważają  siedliska borowe, z bardzo charakterystycznym borem suchym i świeżym. Istotny wpływ na walory krajobrazowe Parku mają wody. Występuje tutaj aż 21 jezior, różnej wielkości i głębokości. Największym i najgłębszym jeziorem jest Jezioro Ostrowite (280 ha i 43 m).

Ciekawym zjawiskiem hydrologicznym jest Struga Siedmiu Jezior, na którą składa się osiem jezior połączonych ciekiem wodnym. Łączna długość wynosi ok. 9,4 km. Jeziora w Parku reprezentują wszystkie typy troficzne, charakterystyczne dla zbiorników wodnych niżu polskiego. Pięć jezior - Wielkie i Małe Gacno, Nierybno, Głuche i Wielkie Krzywce należą do grupy jezior lobeliowych. Są to miękkowodne, oligotroficzne jeziora z unikalną roślinnością. Jeziora te wyznacza się za pomocą kryterium florystycznego, czyli obecności jednego z trzech gatunków wskaźnikowych, jakimi są: lobelia jeziorna Lobelia dortmanna, poryblin jeziorny Isoëtes lacustris i brzeżyca jednokwiatowa Littorella uniflora.

We florze Parku stwierdzono występowanie wielu ga¬tunków reliktowych. Są to m.in. zimoziół północny, trzcinnik prosty i nasięźrzał pospolity. Na uwagę zasługują liczne gatunki objęte ochroną, jak np.: widłaki, rosiczki, storczyki oraz szeroko reprezentowana grupa porostów.

Do najcenniejszych przedstawicieli fauny  należą: puchacz, bielik, zimorodek, traszka grzebieniasta, rzekotka drzewna i poskocz krasny. Od kilku lat obserwować można coraz liczniejsze występowanie nietoperzy, wśród nich nocka Natterera, karlika mniejszego i większego oraz mroczka późnego. W czystych wodach Parku występują licznie ryby, wśród których znajdziemy chronione: kozę i różankę. Park Narodowy „Bory Tucholskie” pomimo pozornej dostępności, wcale nie należy do obszarów dobrze poznanych. Dlatego też pracownicy parku i naukowcy starają się poznawać zasoby przyrodnicze i prawa, które nimi rządzą. Prowadzone są też liczne obserwacje stałe w formie monitoringu przyrodniczego i technicznego, jak również badania naukowe.